Overwegingen over vermoeidheid en moedeloosheid
"Mijn lichaam
wordt te snel te klein,
Te mager en te teer;
Kan nauwelijks meer toevlucht zijn.
Alles doet me zeer.
Mijn hersenen zijn verdoofd.
Veel te veel gaat er door heen.
Alles waar ik in heb geloofd
Valt razendsnel uiteen.
Ik zie en merk de pijn,
Ik voel me lamgeslagen.
Toch voel en merk ik meer dan dat
.
En dat wat meer is zal mij dragen."
Joke Eldering
Dit gedichtje schreef ik voor een vriendin met
een ernstige vorm van longkanker. Ik probeerde me in te leven in
haar gevoelens en in de impasse waarin ze op dat moment verkeerde.
De laatste twee zinnen, gekoppeld aan de herkenning van de eerste
coupletten gaven haar ruimte.
Moedeloosheid is het resultaat van iets proberen
te zijn wat wij niet zijn. Als we ons voortdurend moeite getroosten
iemand te zijn die we niet zijn, zullen we dwangmatig onze gevoelens
moeten inhouden omdat we geen vertrouwen hebben in wie we wel zijn.
Zijn wie je niet bent bevredigt niet, daardoor verlies je uiteindelijk
de moed.
Als "moedeloosheid" zowel door Simonton
als door Le Shan gezien wordt als een van de grondtonen die een
kankerproces kunnen inzetten lijkt het vanzelfsprekend dat vermoeidheid
een van de aspecten van kanker is. Wat kost het niet aan energie
om iemand te zijn die je niet bent, om steeds aan verwachtingen
te moeten voldoen waar je van oorsprong, in wezen, niets mee te
maken hebt.
Je ziet ook vaak dat mensen na iets gepresteerd
te hebben, of na met enorme energie iets volgehouden te hebben erg
moe zijn. In dat kader is vermoeidheid na kanker natuurlijk ook
zeer begrijpelijk. Mensen hebben "gevochten", waarschijnlijk
pijn geleden, volgehouden en nu hoeft dat ineens niet meer. Een
reactie van vermoeidheid lijkt erg logisch.
De mededeling dat je kanker hebt brengt hoe dan
ook een schok teweeg, een trauma. Daar komt bij dat confrontatie
met kanker voor de meeste mensen confrontatie met sterfelijkheid
is. Wellicht is het grootste trauma van onze maatschappij de angst
voor het verlies van het toekomstige leven. Vermoeidheid is een
aspect van een posttraumatische stress.
Hoe zit het met de (doods)angst voor een
eventueel recidief? Kan die angst geaccepteerd worden? Hoeveel mensen
zien ziekte niet als een falen? En maakt falen niet moedeloos?
Vertaling naar de praktijk
Aandacht voor schuldgevoel
Intake
Interventiestrategieën vanuit het boek "Psychologische
patiëntenzorg in de oncologie" van De Haes e.a., hoofdstuk
Vermoeidheid
"Zelfhelend vermogen en kerntransformatie"
Werken met metaforen
EMDR
Inoudsopgave
|